انجام موفق مأموریت سازمانها و شرکت های هوائی وابسته به وجود هواپیماها و تجهیزاتی است که در هر لحظه بتوانند متناسب با نیاز از آمادگی به کار مناسبی برخوردار بوده و پاسخ-گوی ماموریت واگذاری باشند، لذا موضوع نگهداری و تعمیر اهمیتی دو چندان دارد. امروزه رویکرد جدیدی با عنوان نت بهره ور فراگیر برای ارتقاء کیفیت نت مطرح شده است که بکارگیری آن مورد توجه سازمان ها قرارگرفته است. بنابراین پژوهشی با هدف تدوین راهبردهای نگهداری و تعمیر هواپیماها در رویکرد تعمیر و نگهداری بهره ور فراگیر به انجام رسیده که دراین مقاله ارائه شده است.این پژوهش کاربردی ـ توسعه ای با روش تحقیق زمینه ای - موردی انجام و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ماتریس های عوامل داخلی و خارجی و نمودار SPACE انجام گرفته و جهت تدوین راهبرد از تکنیک SWOT پیشرفته بهره گرفته شده است. جامعه آماری هم کارشناسان خبره نگهداری و تعمیر سازمان های هوائی بوده اند.نتایج پژوهش، تعداد پانزده راهبرد ترکیبی می باشند که به کارگیری آنها می تواند نگهداری و تعمیر هواپیماها را در رویکرد مورد نظر مقاله توسعه دهد.

مسئلة مسیریابی و برنامه ریزی تعمیرات هواپیما از جمله مسائل مهم و پیچیده سیستم های حمل ونقل هوایی است؛ از این رو باید عواملی که بر افزایش تأخیرها و هزینه ها تأثیرگذار است و موجب نارضایتی مسافران می شود شناسایی شوند. ازجمله این عوامل می توان به زمان مورد نیاز برای انجام عملیات رمپینگ هواپیما و انجام عملیات بازرسی و تعمیر و نگهداری آن اشاره کرد که مستقیماً بر روی تأخیرات پروازی و هزینه ها اثرگذار است، این پژوهش به ارائة دو مدل جدید برای برنامه ریزی تعمیرات هواپیما براساس ساعات پرواز (نه روزهای پرواز) و زمان بندی فعالیت های رمپینگ هواپیما می پردازد؛ به طوری که هزینه ها و تأخیرات را مینیمم می کند. دو مدل ریاضی ارائه شده در نرم افزار گمز حل شده و برای هرکدام تحلیل حساسیت انجام گرفته است که نتایج این تحلیل نشان می دهد در مدل تعمیر و نگهداری، افزایش تعداد هواپیماها سبب کاهش هزینه ها و در مدل رمپینگ افزایش ماشین آلات سبب کاهش جزئی تأخیرات می شود. نتایج به دست آمده حاکی از کارایی مناسب مدل ها در کاهش هزینة تعمیر و نگهداری و تأخیرات پروازی است.

هدف از انجام این تحقیق آن است بررسی راهبردهای نوین نگهداری و تعمیرات، و انتخاب راهبرد مناسب جهت نگهداری و تعمیر سامانه های دفاعی است. لذا محقق درپی پاسخ گویی به این پرسش است که راهبرد مناسب جهت نگهداری و تعمیر سامانه های دفاعی کدام است؟ روش تحقیق در این مقاله، توصیفی(موردی) و با رویکرد آمیخته(کمی و کیفی)، کمی به ­ صورت آمار توصیفی و بهره­ گیری از روش­ های پژوهش عملیاتی چندمعیاره و کیفی به روش تحلیل محتوا می­ باشد. برای دستیابی به راهبرد مناسب اجرای اقدامات خاص نگهداری و تعمیر تجهیزات، از تکنیک تاپسیس جهت اولویت­ بندی آلترناتیوها( روش­ ها) با توجه به پنج معیار سرعت انجام کار، هزینه اجرای اقدامات نت، کیفیت اجرای کار، تعداد کارکنان مورد نیاز و میزان دقت، استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 9 نفر از خبرگان حوزه نگهداری و تعمیر بخش های دفاعی و تعداد 50 نفر از مدیران، فرماندهان و روسای بخش­ های نت تجهیزات و سامانه­ های دفاعی در رده­ های صف و ستاد می باشند. نتایج رتبه­ بندی نشان می­ دهد، برای مواجه با شرایط مورد بررسی، از میان روش­ های نگهداری و تعمیر، روش نگهداری و تعمیرات بهره­ ور جامع با توجه به فاصله کم­ تر از معیارهای مثبت و همچنین فاصله بیشتر از معیارهای منفی، شرایط ایده­ ال­ تری نسبت به سایر روش­ های مورد بحث داشته و روش مناسب جهت نگهداری و تعمیر سامانه های دفاعی خواهد بود.

چگونگی تغییر هزینه های تعمیر و نگهداری بدلیل تصادفی بودن آنها بشدت به شرایط منطقه ای می باشد. بنابراین برای برآورد هزینه های استهلاک، نمی توان رابطه استاندارد پیشنهاد کرد ولی می توان در حد قابل قبولی توسط مدل برازش شده براساس داده های سالهای قبل، آنها را تخمین زد. مطالعه حاضر بمنظور برازش رابطه بین ساعات کارکرد تجمعی و هزینه های تعمیر و نگهداری تجمعی برای 42 دستگاه تراکتور دو چرخ محرک که بطور فعال در عملیات زراعی در موسسه کشت و صنعت آستان قدس رضوی مشغول به کار بودند، در چهار مدل مختلف تراکتور مسی فرگوس 285، جاندیر 3140، جاندیر 4450 و فیات انجام پذیرفت. با انجام تجزیه رگرسیونی و براساس معنی دار بودن ضرایب رگرسیونی و بزرگ بودن ضریب تبیین، برای تراکتورهای مسی فرگوسن 285 و جاندیر 3140 مدل نمایی برای ابتدای عمر و مدل درجه دوم برای بقیه عمر آنها وبرای تراکتور جاندیر 4450 مدل توانی و برای فیات مدل نمایی پیشنهاد شد. در نهایت برای کلیه تراکتورهای دو چرخ محرک مدل توانی در اوایل عمر و مدل درجه دوم برای بقیه عمر آنها مناسب ترین مدلها تشخیص داده شدند. مقایسه منحنی های برازش شده نشان دهنده این موضوع است که هزینه های تعمیر و نگهداری تجمعی بر حسب درصدی از قیمت اولیه به ترتیب صعودی شامل جاندیر 4450، جاندیر 3140، مسی فرگوسن 285 و فیات می باشند. این موضوع شاید یکی از عوامل نشان دهنده ترتیب کاهش کیفیت طراحی و ساخت و نیز قابلیت اطمینان آنها است.

صنعت حمل ونقل هوایی به عنوان صنعت پیشرو و اثرگذار در پیشرفت و توسعه هر کشور مطرح و وضعیت آن یکی از شاخص های اصلی و مهم توسعه محسوب می شود. ولی با مسائل مختلفی از جمله افزایش هزینه ها مواجه است، تسلط بر ساختار هزینه ای شرکت های هواپیمائی می تواند نظام بهره برداری از هواپیما را بر اصول سیستماتیک اداره کند. هدف از انجام این تحقیق، مطالعه و بررسی مدیریت هزینه در شرکت های هواپیمایی می باشد. برای حصول به این هدف، ابتدا بامطالعه اسنادی و کتابخانه ای و پیشینه پژوهش، روش های کاهش هزینه، شناسایی شد. سپس پرسشنامه ای با روش دلفی با طیف پنج گزینه ای لیکرت تدوین و طی سه مرحله میان 20 نفر از خبرگان و صاحب نظران شرکت هواپیمایی توزیع گردید و با استفاده از نرم افزار SPSS، راهکارهای کاهش هزینه شناسایی شد. سپس جهت اولویت بندی راهکارهای مشخص شده، پرسشنامه تحلیل سلسله مراتبی تهیه و در بین کارکنان متخصص یکی از شرکت های هواپیمایی توزیع گردید. نتایج پرسشنامه ها در نرم افزار Expert Choice تحلیل و راهکارها در چهار بعد ساختار، نیروی انسانی، تکنولوژی و بودجه بندی اولویت بندی گردید و درنهایت با توجه به نتایج تحقیق راه کارهای عملیاتی بر اساس چهار بعد ارائه گردید.

امروزه لزوم تولید خدمت/ محصولی با کیفیت بالا و قیمت مناسب و قابل عرضه به مشتریان از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد بطوری که اگر محصول قابل عرضه به مشتریان در بازار رقابتی حاکم و در مقایسه با محصولات رقبا، نیاز مشتریان را برآورده ننماید ادامه حیات شرکت ها و سازمان ها و حفظ بقای آن ها با مشکل مواجه می گردد. از طرفی با توجه به آن که، کیفیت مناسب خدمت/ محصول جهت ارائه به مشتریان در بازارها به عنوان یکی از فاکتورهای کالا / محصول قابل عرضه به مشتریان می باشد، لازم است شرکت ها و سازمان ها از دستگاه ها و تجهیزات مناسب جهت حصول آن بهره گیرند. از طرفی تجهیزات و دستگاه های مذکور با توجه به شرایط کاری مختلف و تاثیرات اقلیمی و تنوع تولیدات و تغییرات تکنولوژیکی و نگرش ها و سیاست های جدید مدیریتی و نوع تعامل نیروی انسانی و ماشین آلات در معرض فرسودگی و شکست قرار می گیرند بنابراین بهره گیری از سیستم نگه داری وتعمیرات و استفاده از آن و صرفه جویی از هزینه های هنگفت خرید تجهیزات و دستگاه های جدید رونق می یابد. این سیستم به منظور افزایش قابلیت اطمینان تجهیزات و دستگاه های تولیدی و کاهش نرخ خرابی آنها طراحی گردیده است. تعمیر و نگه داری مناسب و نظام مند علاوه بر کاهش هزینه های ناشی از در دسترس نبودن تجهیزات و ایمنی محیط کار، کیفیت محصولات را افزایش داده و سبب بهره وری تولید خواهد گردید.